Zamek Książ

Zamek Książ - jest trzecim pod względem kubatury, po Malborku i Wawelu, zamkiem w Polsce. Znajduje się w jednej z dzielnic Wałbrzycha, zwanej także Książ. Usytuowany na wysokim skalistym urwisku, z trzech stron otoczony jarem, majestatycznie góruje nad całą okolicą.

     Pierwsze pisemne wzmianki o powstaniu zamku datowane są na lata 1288 – 1292. Zamek, wtedy obronny, odnowił i rozbudował książę świdnicko–jaworski, Bolko I.  Książ przebywał w rękach Piastów Śląskich do roku 1392, kiedy to na mocy układu sukcesyjnego, po śmierci Bolka Małego (wnuka Bolka I), przeszedł w ręce czeskie. W tym czasie nazwę zamku zmieniono na Fürstinsteyn (Książęcy Kamień).
    Kolejnym etapem w historii zamku było władanie Jagiellończyków (od 1491r.). Jednak nie pozostał w ich rękach zbyt długo, w 1497 r. został sprzedany Janowi von Scheilenbergowi, którego syn także długo zamkiem się nie nacieszył – oddał Książ w zamian za Głuszycę Piotrowi Haugwitzowi, w 1503 roku. Już w 1508 roku potomek Haugwitza odsprzedał zamek Konradowi Hobergowi ( Rodzina Hobergów w XVII w. zmieniła nazwisko na Hochberg). Ród ten w roku 1605 wykupił sobie prawa do dziedziczenia zamku - Hochbergowie byli jego właścicielami aż do 1945r.
 

Przedwojenna pocztówka z Książa

     Ernest Maximilian von Hochberg, przebudował zamek w barokowy pałac (1718 – 1734r.), z salą Maksymiliana, dziedzińcem honorowym i pawilonem Letnim na Topolowym wzgórzu. Od 1789 do 1833 roku, kolejny spadkobierca zarządzający zamkiem, Jan Henryk VI kazał stworzyć sztuczną ruinę, nazwaną Starym Książem.

   W 1905 r. jeden z Hochbergów, Hans Heinrich XI, otrzymał od cesarza Wilhelma II najwyższy tytuł książęcy – Herzog von Pless. Tytuł ten nie był dziedziczny i należał w rodzinie tylko do niego. 
   Za panowania Hansa Heinricha XV (1908 - 1923r), którego żoną była Mary Therese Oliwia Cornwallis-West, zwana księżną Daisy zamek po raz ostatni zmienił wygląd. Dobudowano dwa neorenesansowe skrzydła i stworzono elewację odpowiadającą barokowej wschodniej fasadzie, zwieńczoną kartuszem z herbami małżonków von Hochberg.
     W 1941 roku Książ został zajęty przez państwo niemieckie, a do zamku wkroczyła organizacja „Todt”.

    Niemcy niszczyli wszystko, co wpadło im w ręce nadając pięknym kiedyś wnętrzom ponury, koszarowy wygląd. W skałach pod zamkiem zaczęto drążyć liczne, ciągnące się nawet na dwa kilometry, tunele.. Właśnie w związku z opisanymi wyżej podziemnymi tunelami wokół Książa powstało wiele opowieści, jakoby to pod zamkiem znajdowały się pomieszczenia, podziemny bunkier – główne centrum dowodzenia wodza, a także teoria, że znajduje się tam pomieszczenie, odpowiadające rozmiarom „Bursztynowej Komnacie”. Do dziś badacze i historycy skupiają swoją uwagę na Książu, wciąż trwają spory o to, co tak naprawdę znajduje się pod zamkiem. 
    Do sierpnia 1946 roku stacjonowały w Książu wojska sowieckie, dokańczając dzieła zniszczenia zamku. Dopiero w latach 1956 – 1962 zabezpieczeniem zamku zajął się Wojewódzki Konserwator Zabytków z Wrocławia.

     W roku 1991 właścicielem Zamku Książ została Gmina Wałbrzych. Obecnie zamek pełni funkcje muzealne i hotelowe. W zamku znajduje się około 400 pomieszczeń, wykorzystywana jest jednak zaledwie część tego wielkiego potencjału, w niższych partiach na użytek muzeum, w wyższych - jako hotel. Otoczenie rezydencji stanowią starannie utrzymane wielopoziomowe tarasy, będące miniaturami ogrodów we francuskim stylu.